ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΑΛΕΞΗΣ ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΠΕΡΙ Της ΤΡΟΙΑΣ:
«Ερρίκος Σλήμαν, Τροία & Τρωικός πόλεμος».
Αίθουσα Συλλόγου Κυριών και Δεσποινίδων Αλεξανδρούπολης, 14ης Μαίου 78, Σάββατο 17 Δεκέμβρη 2011, ώρα 7 μμ.
Εφτά πόλεις ερίζουν για την καταγωγή του Ομήρου, του ποιητή της πολιορκίας και άλωσης της Τροίας. Και αρκετοί αρχαιολόγοι ερίζουν επίσης για την Ομηρική Τροία.
Ερίζουν όχι μονάχα για την αλήθεια του Τρωικού πολέμου. αλλά και για το μέγεθος της πόλεως. Αν δηλαδή εκτός από την Ακρόπολη υπήρχε και κάτω πόλη εκτός των τειχών.
Ερίζουν ακόμη για την ταυτότητα της Τροίας. Για το πού δηλαδή αυτή ανήκει πολιτισμικά και πολιτικά: Στον ελληνικό χώρο ή σε αυτόν της Ανατολίας;
Οι πρωταγωνιστές αυτών που ερίζουν
Σλήμαν
Ο Ερρίκος Σλήμαν, ένας καλλιεργημένος και οραματιστής Γερμανός μεγαλέμπορος, με την Ιλιάδα ππαραμάσχαλα, ξεκίνησε ανασκαφές το 1871 στο λόφο του Ισαρλίκ στη ΒΑ Τουρκία. Εδώ πιστευόταν ότι βρισκόταν η Ομηρική Τροία.
Με τη βοήθεια του αρχιτέκτονα / αρχαιολόγου Ντέρπφελντ ανέσκαψε τις οχυρωμένες πόλεις I-V που ανάγονται στην 3η π.Χ. χιλιετία. Πίστευε ότι η εντυπωσιακή Τροία ΙΙ (2500-2300 π.Χ.) ήταν η πολιορκηθείσα Ομηρική πόλη.
Σ΄ αυτό το χαραχτηρισμό συνετέλεσαν και τα πολυάριθμα και εντυπωσιακά κατάχρυσα ευρήματα, ονομασθέντα υπό του Σλήμαν «θησαυρός του Πριάμου».
Η συνέχιση των ανασκαφών από τους διαδόχους του έδειξε ότι η υπόθεση αυτή υπήρξε λαθεμένη, αφού ο Ομηρικός Πρίαμος θα πρέπει να έζησε πάνω από 1000 χρόνια μετά (Τροία VI / VII).
Ο θάνατoς του Σλήμαν το 1890 διέκοψε το έργο του.
Συνεχιστές του Σλήμαν υπήρξαν οι Ντέρπφελντ, Μπλέγκεν, και Κόρφμαν.
Μπλέγκεν
Ο Καρλ Μπλέγκεν, με το Πανεπιστήμιο του Σινσιννάτι των USA, ανέσκαψε από το 1932 ώς το 1938, οπότε τον σταμάτησε ο Πόλεμος. Ακολουθώντας τα χνάρια των Σλήμαν και Ντέρπφελντ, αναγνώρισε εννέα επάλληλες πόλεις και ταύτισε την έβδομη με την ομηρική Τροία.
Κόρφμαν
Από το 1988 τις ανασκαφές διεξάγει ο Μάνφρεδ Κόρφμαν, Γερμανός αρχαιολόγος, με την άδεια και τις ευλογίες της τουρκικής κυβέρνησης.
Η άποψή του είναι σαφώς προσανατολισμένη στο ότι η Η επιστημονική ομάδα του Κόρφμαν θεωρεί ότι η ομηρική Τροία ήταν η, κράτος υποτελές στο βασίλειο των Χετταίων, που αναφέρεται στις Χιττιτικές ιερογλυφικές πηγές.
Οι ίδιοι έχτισαν επίσης ολόκληρη θεωρία περί υπάρξεως κάτω πόλεως έξω από τα τείχη της Τροίας. Πράγμα που δεν επιβεβαιώνεται επαρκώς από την αρχαιολογική έρευνα.
Ως εκ τούτου, έχουν ακουστεί φωνές, όπως του Φρανκ Κολμπ, που αποκάλεσε τον.
Ό,τι και να συμβαίνει πάντως, οι νέες προσεγγίσεις και ερμηνείες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η λύση του γρίφου, ωστόσο, δε φαίνεται στον ορίζοντα. Και πάντως, τα ομηρικά έπη συνεχίζουν να συγκινούν ακόμη.
Τι έγινε μετά
Έχουν όμως συγκινήσει τα έπη ολόκληρη την ανθρωπότητα διαχρονικώς, από την αρχαιότητα στο Μεσαίωνα και ίσαμε το νεότερο κόσμο. Τα έπη αποτελούσαν και αποτελούν άριστο λογοτεχνικό ανάγνωσμα και παιδευτικό μέσο, αλλά και μοντέλα ιστορικών προτύπων και ατομικής και κοινωνικής αρετής, που συχνά χρησιμοποιούνταν ως μέσα διαμόρφωσης ταυτοτήτων, εθνογένεσης και πολιτικής προπαγάνδας.
Παράδειγμα η πανεθνική εγρήγορση των Ελλήνων στα Τρωικά (κατά Θουκυδίδη), και η αναγωγή της καταγωγής των Ρωμαίων στους Ρωμαίους (Αινείας, βλ. Αινειάδα Βιργιλίου).
Μανόλης Μελάς
Μικρό βιογραφικό
Ο Μανόλης Μηνά Μελάς γεννήθηκε στην Κάρπαθο το 1949. Σπούδασε με κρατική υποτροφία στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, απ` όπου αποφοίτησε αριστοβάθμιος το 1972. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια της Indiana των ΗΠΑ (1976-77) και του Λονδίνου (1980-86). Με την αποπεράτωση των σπουδών του στο Λονδίνο (Bedford College, Institute of Archaeology) του απονεμήθηκαν τα διπλώματα Master`s και Doctor`s. Συμμετέσχε σε ανασκαφές στην Ελλάδα και το εξωτερικό και επί δεκαετίες διεξήγαγε επιφανειακές έρευνες στα Δωδεκάνησα.
Από το 1992 πραγματοποίησε ανασκαφές σε δυο Μινωικούς οικισμούς της Καρπάθου. Σήμερα είναι διευθυντής του "Προγράμματος Αφιάρτης" που έχει ως στόχο την αρχαιολογική και εθνογραφική εξερεύνηση της Νότιας Καρπάθου. Αποτελέσματα της έρευνας ξεπέρασαν κάθε προσδοκία.
Έχει δημοσιεύσει πάνω από πενήντα βιβλία, μονογραφίες και άρθρα γύρω από την προϊστορική και θεωρητική αρχαιολογία. Παράλληλα πήρε μέρος με ανακοίνωση σε δεκάδες σχετικά διεθνή συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει δε επανειλημμένα προσκληθεί για συναφείς διαλέξεις σε Ευρωπαϊκά και Αμερικανικά πανεπιστήμια. Έχει διδάξει προϊστορική αρχαιολογία και αρχαιολογική θεωρία και μέθοδο στα πανεπιστήμια του Λονδίνου (1989-91) και της Θράκης όπου και διδάσκει σήμερα.
